Τι είναι ο προστάτης;
Ο προστάτης είναι ένα όργανο που έχει το σχήμα και το μέγεθος του κάστανου βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη μπροστά από το έντερο ,διά μέσου του οποιου περνάμε τα ούρα από την ουροδόχο κύστη προς την έξοδο της ουρήθρας.Παράγει τα προστατικά υγρά που χρησιμεύουν στην καλή ποιότητα του σπέρματος. Επίσης χρησιμεύει για το διαχωρισμό των ούρων από το σπέρμα.
Παθήσεις του προστάτη:
Ονομάζεται η φλεγμονή του προστάτη η οποία μπορεί να είναι μικροβιακής αιτιολογίας ή όχι. Η μικροβιακή προστατίτιδα η οποία είναι και η συνηθέστερη χωρίζεται στην οξεία προστατίτιδα και στη χρόνια προστατίτιδα. Η οξεία προστατίτιδα έχει έντονα συμπτώματα όπως πυρετός και ρίγος, έντονα δυσουρικά ενοχλήματα όπως δυσκολία στην ούρηση, συχνουρία, τσουξίματα κατά την ούρηση και μερικές φορές φτάνει μέχρι και επίσχεση ούρων. Θεραπεύεται με αντιβιοτικά και αντιφλεγμονώδη για περίπου δέκα ημέρες. Η χρόνια προστατίτιδα χαρακτηρίζεται από πιο αμβληχρά συμπτώματα συνήθως με υπερηβικό ή περινείκο άλγος, τάση, πίεση ή βάρος, συχνουρία και ένα αίσθημα γενικότερης δυσφορίας στην περιοχή. Θεραπεύεται με αντιβίωση με η χωρίς αντιφλεγμονώδη, με ή χωρίς αλφα αναστολείς που χορηγούνται για τριάντα εως σαράντα ημέρες. Συνιστάται αποχή από τα αλκοολούχα ποτά όπως και από τα μπαχαρικά καρυκεύματα και πικάντικα. Πολλοί ουρολόγοι σήμερα συμφωνούν πως η χρόνια προστατίτιδα αποτελεί μια σύνθετη ψυχοσωματική νόσο Η θεραπεία της πολλές φορές είναι δυσεπίλυτη.
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι μια από τις συχνότερες καλοήθεις παθήσεις του άνδρα. Λόγω της αύξησης του μεγέθους του προστάτη που προκαλεί, μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη της ουρήθρας, παρακώλυση της ομαλής ροής των ούρων και εμφάνιση διαφόρων συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα, το σύνολο των οποίων καλείται διεθνώς L.U.T.S. (lowerurinarytractsymptoms).
Υπάρχουν δύο φάσεις ανάπτυξης του προστάτη. Στην πρώτη φάση, ο προστάτης φτάνει στο μέγεθος του ενηλίκου και αυτό συμβαίνει κατά την εφηβεία. Μετά τα 25 αρχίζει η φάση ανάπτυξης, κατά την οποία ο προστάτης αρχίζει να μεγαλώνει.
Το τοίχωμα της ουροδόχου κύστης, με τον εξωστήρα μυ της κύστης που εξωθεί τα ούρα από την κύστη προς τα έξω, προσπαθώντας να υπερνικήσει την απόφραξη της ουρήθρας και το κώλυμα στην ομαλή αποχέτευση των ούρων, γίνεται παχύ και εξωθεί ακόμα και όταν περιέχει λίγα ούρα, προκαλώντας συχνουρία.
Στη συνέχεια η κύστη «κουράζεται» και χάνει την ικανότητα να αδειάζει τελείως. Έτσι, αρχίζει και παραμένει στην κύστη κάποια ποσότητα ούρων μετά την ούρηση, η οποία μάλιστα αυξάνεται όσο η κατάσταση παραμένει χωρίς θεραπεία, και τελικά καταλήγει η κύστη μία σακούλα γεμάτη ούρα που δεν μπορεί να αδειάσει καθόλου, με τελική συνέπεια αν παραμεληθεί κι άλλο η κατάσταση, να μην μπορούν τα ούρα να φύγουν και από τους νεφρούς, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε νεφρική ανεπάρκεια.
Γι’ αυτό το λόγο το χειρουργείο του προστάτου πρέπει να γίνει πριν φτάσει η κύστη στην κατάσταση ατονίας, δηλαδή να γίνει ένας απλός σάκος με ούρα χωρίς να μπορεί (καθώς θα έπρεπε) να τα αποβάλλει με την εξώθηση του εξωστήρα μυός της.
Έτσι ο ασθενής, μη έχοντας την ικανότητα να ουρεί σωστά, κατακρατά μεγάλες ποσότητες ούρων εντός της κύστης με αποτέλεσμα συνεχών ουρολοιμώξεων ή ακόμα χειρότερα την παλινδρόμηση των ούρων στα νεφρά, που στη συνέχεια φτάνει στη νεφρική ανεπάρκεια.
Σε αυτή την κατάσταση αν πάλι για διάφορους λόγους δεν χειρουργηθεί, θα χρειαστεί ή να τοποθετηθεί μόνιμος καθετήρας ή να αδειάζει την κύστη του κάθε φορά που πρέπει να ουρεί (περίπου 5 φορές ημερησίως) με ειδικό καθετήρα που τοποθετεί μόνος του. Η τελευταία αυτή μέθοδος είναι η μέθοδος των διαλειπόντων καθετηριασμών.
Η υπερπλασία του προστάτη είναι τόσο συνήθης, ως μέρος της γήρανσης για τον άνδρα, όσο και τα γκρίζα μαλλιά. Όσο μάλιστα ο μέσος όρος ζωής μεγαλώνει, τόσο αυξάνεται και η συχνότητα της ΚΥΠ. Σπάνια προκαλεί συμπτώματα σε άνδρες πριν την ηλικία των 40 ετών, αλλά ένα ποσοστό >50% των ανδρών στην ηλικία των 60 ετών και ένα ποσοστό που φτάνει και το 90% των ανδρών στα 70 ή στα 80 τους έχουν συμπτώματα (LUTS).
Τα συμπτώματα υπερπλασίας προστάτου, εγκαθίστανται σταδιακά και επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου και για όσο η νόσος παραμένει χωρίς θεραπεία.
Μπορεί να υπάρχει μια καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης, ή να χρειάζεται σπρώξιμο, σφίξιμο για να ξεκινήσει η ούρηση. Παρουσιάζεται επίσης αδύναμη ή αργή ροή των ούρων σε σχέση με το παρελθόν, ενώ μπορεί κάποιες φορές η ούρηση να σταματά και να ξαναξεκινά (διακεκομμένη ούρηση). Ο ασθενής συνήθως αναφέρει ένα αίσθημα ατελούς αδειάσματος της κύστης (από την υπολειπόμενη ποσότητα ούρων ), ενώ χαρακτηριστικά εμφανίζεται και συχνουρία, η οποία γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτή και ενοχλητική τη νύχτα (νυκτουρία ). Πολλές φορές οι ασθενείς αναφέρουν δυνατή ή ξαφνική ανάγκη για ούρηση που δεν μπορούν να την αναβάλλουν, ενώ μπορεί να υπάρχει και μια μικρή ακούσια απώλεια ούρων, καθώς επίσης και ένα πολύ ενοχλητικό “στάξιμο” μετά το τέλος της ούρησης.
Το μέγεθος του προστάτη δεν σχετίζεται πάντα με την ένταση ή σοβαρότητα των συμπτωμάτων: Βλέπουμε συχνά άνδρες με μεγάλους προστάτες να μην παρουσιάζουν ιδιαίτερη απόφραξη και να έχουν ελάχιστα συμπτώματα, τη στιγμή που άλλοι με μικρότερους προστάτες παρουσιάζουν έντονα αποφρακτική ούρηση και σοβαρή συμπτωματολογία.
Μεγάλη προσοχή χρειάζεται και το ότι όπως είπαμε τα συμπτώματα εγκαθίστανται αργά και βαθμιαία, με αποτέλεσμα ο πάσχων να μην αντιλαμβάνεται τις αλλαγές στην ούρησή του και να τη θεωρεί και « φυσιολογική ». Κάποιοι μάλιστα μπορεί να μην γνωρίζουν ότι έχουν αποφρακτική ούρηση, μέχρι να συνειδητοποιήσουν ξαφνικά κάποια στιγμή ότι τους είναι αδύνατον να ουρήσουν. Αυτή η κατάσταση που καλείται οξεία επίσχεση ούρων, είναι συχνή σε άνδρες με καλοήθη υπερπλασία προστάτου, και μπορεί να προκληθεί από μεγάλη λήψη υγρών σε μικρό χρόνο, από έκθεση στο κρύο, από κατανάλωση αλκοόλ, καθώς επίσης και από χρήση αντιισταμινικών , αποσυμφορητικών και σπασμολυτικών φαρμάκων.
Χωρίς θεραπεία:
Η υπερπλασία του προστάτη δεν απειλεί άμεσα τη ζωή, μπορεί όμως να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα με την πάροδο του χρόνου αν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Η αδυναμία της κύστης να αποβάλλει τα ούρα τα οποία παραμένουν και λιμνάζουν, καθώς και η επίσχεση των ούρων, μπορεί να προκαλέσουν ουρολοιμώξεις, τόσο στο κατώτερο ουροποιητικό όσο και στους νεφρούς, λιθίαση ή εκκολπώματα της κύστης, ενώ αν η κατάσταση παραμείνει χωρίς θεραπεία, σε πιο προχωρημένο στάδιο μπορεί να εμφανιστεί ακράτεια ούρων από υπερπλήρωση, παλινδρόμηση ούρων στους νεφρούς και τελικά ακόμα και νεφρική ανεπάρκεια.
Διάγνωση, αξιολόγηση και παρακολούθηση της ΚΥΠ:
Η διάγνωση ξεκινά από τη λήψη από το γιατρό ενός πολύ καλού ιστορικού, που περιλαμβάνει τόσο τα υποκειμενικά συμπτώματα που περιγράφει ο ασθενής και την καταγραφή των ουρήσεών του ( ημερολόγια ούρησης ), όσο και το γενικότερο ατομικό και οικογενειακό ιατρικό ιστορικό, καθώς και τη συμπλήρωση κάποιων ερωτηματολογίων για την « τυποποίηση » των συμπτωμάτων.
Ακολουθεί μια καλή κλινική εξέταση του ασθενούς, που περιλαμβάνει απαραιτήτως και τη δακτυλική εξέταση, η οποία θεωρείται αναντικατάστατη, εφόσον μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για την υφή, τη μορφολογία και το μέγεθος του προστάτη.
Στη συνέχεια ακολουθεί ο εργαστηριακός έλεγχος, που περιλαμβάνει:
– Βασικό αιματολογικό έλεγχο ( γενική αίματος, σάκχαρο, ουρία, κρεατινίνη ).
– Μέτρηση του PSA ( Prostate Specific Antigen ), το οποίο είναι μια ουσία ειδική για τον προστάτη που μετράται στο αίμα, και αποτελεί εξέταση κλειδί για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη.
– Ουροροομέτρηση: ο ασθενής ουρεί σε ειδική συσκευή, η οποία μας δίνει ένα διάγραμμα με πληροφορίες για τη ροή των ούρων, του όγκου της ούρησης και του χρόνου που απαιτείται για την ολοκλήρωσή της, κάνοντας έτσι μια αντικειμενική εκτίμηση του βαθμού της απόφραξης της ουρήθρας από το διογκωμένο προστάτη.
– Έλεγχο των νεφρών αλλά και της υπολοιπόμενης ποσότητας ούρων με υπέρηχο.
– Ο εργαστηριακός έλεγχος ολοκληρώνεται με το διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη ( Σχήμα 2.7 ) και ενδεχομένως την ουρηθροκυστεοσκόπηση που γίνεται για αποκλεισμό άλλων καταστάσεων ή για σχεδιασμό της χειρουργικής αντιμετώπισης.
Όλες αυτές οι εξετάσεις πρέπει να επαναλαμβάνονται τουλάχιστον 1-2 φορές το χρόνο όταν είναι σταθερή η κατάσταση του ασθενούς και ενδεχομένως πιο συχνά όταν συντρέχει λόγος ανάλογα με την εκτίμηση του θεράποντος ιατρού, ενώ εάν γίνει χειρουργική αντιμετώπιση, μετά μία φορά το χρόνο πρέπει να γίνεται εξέταση PSA.
Θεραπεία καλοήθους υπερπλασία του προστάτη:
Φαρμακευτική αγωγή:
o Φιναστερίδη
o A-Αναστολείς
Χειρουργική αντιμετώπιση:
o TuRis προστατεκτομή (κλικ για περισσότερες πληροφορίες)
Υπάρχουν φάρμακα για την αντιμετώπιση της καλοήθης υπερπλασίας του προστάτη;
Η φιναστερίδη κάνει τον προστάτη συρρικνωθεί, αλλά αυτό δεν έχει αποτελέσματα σε όλους τους ασθενείς. Οι παρενέργειες της φιναστερίδης είναι σπάνιες και ήπιες, αλλά συνήθως έχουν να κάνουν με τη σεξουαλική λειτουργία. Οι τυχόν παρενέργειες εξαφανίζονται όταν το φάρμακο διακόπτεται. Ο προστάτης θα διογκωθεί και πάλι όταν το φάρμακο διακόπτεται, οπότε θα πρέπει να εφαρμοστεί πάλι ηίδια θεραπευτική αντιμετώπιση.
Ένα άλλο είδος της φαρμάκων, που ονομάζονται άλφα αναστολείς, μπορούν επίσης να βοηθήσουν τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη. Αυτοί ανοίγουν την προστατική ουρήθρα ώστε να περνούν με ευκολία τα ούρα. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ζάλη και κόπωση. Σε μη επιτυχή έκβαση της θεραπείας χρειάζεται χειρουργική αφαίρεση του προστάτη.
Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος καρκίνος στον άνδρα και ο δεύτερος καρκίνος που αποτελεί αιτία θανάτου στον κόσμο.
Το πιο σημαντικό είναι ότι αν ανακαλυφθεί στα πρώιμα στάδια είναι νόσος πλήρως ιάσιμη. Είναι νόσος με κληρονομική προδιάθεση. Διαιτητικοί παράγοντες που επηρεάζουν την εκδήλωση της νόσου είναι η διατροφή που είναι πλούσια σε λίπος και κόκκινο κρέας.
Ο καρκίνος του προστάτου είναι μια ύπουλη νόσος γιατί δεν έχει παρά μόνο συμπτώματα που εμφανίζονται εφόσον ο ασθενής έχει μεταστάσεις. Οι πρώτες μεταστάσεις εμφανίζονται στα οστά της σπονδυλικής στήλης γι αυτό και τα πρώτα συμπτώματα είναι πόνοι στη σπονδυλική στήλη,που εμφανίζονται σαν οσφυαλγίες, ισχιαλγίες ή ακόμα και αυτόματα κατάγματα των οστών με πολύ έντονους εντοπισμένους πόνους.Σπάνια συμπτώματα είναι η συχνουρία ή δυσουρία ή η αιματουρία.
Διαγνώση.
1) Με τη δακτυλική εξέταση του προστάτη.
2) Με την εξέταση αίματος PSA.
Αν κάποια από τις δύο αυτές εξετάσεις θεωρείται ύποπτη τότε πρέπει- αφού προηγουμένως αποκλείσουμε την υπερτροφία του προστάτη και την προστατίτιδα ως αιτίες αύξησης του PSA – να γίνει διερεύνηση για ανεύρεση κακοήθειας.
Η διερεύνηση της κακοήθειας του προστάτη γίνεται με το έγχρωμο διορθικό ντόμπλερ, που αν δείξη ύποπτες εστίες λαμβάνονται κατευθυνόμενες βιοψίες από τη συγκεκριμένη περιοχή αλλά και τυχαίες επίσης.
Πρόγνωση.
Μπορεί να είναι από αρίστη μέχρι χειρίστη. Είναι ανάλογο με το πόσο ο καρκίνος έχει επεκταθεί πέραν η όχι του προστάτη, αλλά επίσης και με το είδος της κακοήθειας. Η συστηματική λοιπόν εξέταση του προστάτη και του PSA – που πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο σε άνδρες άνω των σαράντα πέντε ετών – είναι απαραίτητη γιατί προλαμβάνει τις πιο δυσάρεστες, μη ιάσιμες καταστάσεις.
Θεραπεία.
1) Επεμβατική α) Ριζική προστατεκτομή β) Βραχυθεραπεία γ) Ακτινοβολία δ) Ρομποτική στερεοτακτική ακτινοχειρουργική με cyber knife.
2) Φαρμακευτική, με πλήρη ορμονικό αποκλεισμό .
3) Μερικές φορές συνδυασμός μερικών εκ των ανωτέρω.
Ο κάθε ασθενής επειδή θεωρείται μία ιδιαίτερη νοσολογική οντότητα ανάλογα με την ηλικία του, την κατάσταση τής υγείας του εν γένει, την βαρύτητα της κακοήθειας και την επέκτασή της, αντιμετωπίζεται και μοναδικά, σαν ιδιαίτερη ξεχωριστή περίπτωση ο καθένας.
ΙΑΤΡΕΙΟ
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Θεμιστοκλέους 1, Μαρούσι
210 6129960
6944 258927
www.urology-marousi.gr © 2018